Ο Μίλτων Ιατρίδης αριστερά στη φωτογραφία.
«Πριν από 68 χρόνια, το Δεκέμβριο του 1940, ένα άγνωστο, ως τότε, υποβρύχιο του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού έγραφε μια από τις πιο ένδοξες σελίδες στην ιστορία της Ελλάδας, κατά τη διάρκεια του
Ελληνο-ιταλικού πολέμου του 1940-1941. Είχε προηγηθεί η ιταλική πρόκληση της 28ης Οκτωβρίου, η οποία είχε βρει την Ελλάδα έτοιμη να δώσει τη μάχη «υπέρ βωμών και εστιών», από κάθε σπιθαμή της επικράτειας.
Το υποβρύχιο ονομαζόταν «Παπανικολής» και είχε, κατά τη διάρκεια του πολέμου, ως Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Μίλτωνα Ιατρίδη. Στις 24 Δεκεμβρίου 1940, το υποβρύχιο «Παπανικολής» επιτέθηκε εναντίον μεγάλης ιταλικής νηοπομπής στην Αδριατική θάλασσα και κατόρθωσε να βυθίσει στα Στενά του Οτράντο τρία ιταλικά οπλιταγωγά, συνολικού βάρους 25.000 τόνων, που μετέφεραν όπλα, πολεμοφόδια και εν γένει πολεμικό υλικό στα παράλια της Αλβανίας, για να ενισχυθούν οι ιταλικές μονάδες που προσπαθούσαν να νικήσουν τους Έλληνες ...
Για το κατόρθωμά του αυτό, ο Κυβερνήτης Μίλτων Ιατρίδης προβιβάστηκε άμεσα σε Αντιπλοίαρχο επ' ανδραγαθία και του απονεμήθηκε το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας» (30 Δεκεμβρίου 1940). Το γεγονός αυτό περιποιεί ιδιαίτερη τιμή όχι μόνο στο Πολεμικό μας Ναυτικό, που αγωνίστηκε ισάξια με το Στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και στο Νομό μας, καθώς ο Πλωτάρχης Μ. Ιατρίδης είχε και Κορινθιακή καταγωγή.
Γεννήθηκε στο Σοφικό το 1906, τον τόπο καταγωγής της μητέρας του. Ο πατέρας του, Βασίλειος Ιατρίδης, καταγόταν από τον Πύργο Ηλείας και ασκούσε το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Μετά την ολοκλήρωση των εγκυκλίων σπουδών του, ο Μίλτων Ιατρίδης εισήλθε στη Σχολή των Ναυτικών Δοκίμων το 1921 και αποφοίτησε ως μάχιμος Σημαιοφόρος στις 26 Ιανουαρίου 1926. Από τότε υπηρέτησε κυρίως στα υποβρύχια.
Δεκατρία χρόνια αργότερα, στις 10 Φεβρουαρίου 1939, προβιβάστηκε στο βαθμό του Πλωτάρχη. Από τη θέση αυτή και με τη συνακόλουθη ανάληψη του αξιώματος του Κυβερνήτου του «Παπανικολής», συνέβαλε τα μέγιστα στον αγώνα εναντίον του Άξονα.
Είναι βέβαιο πως η πράξη του έχει γραφεί με «χρυσά γράμματα» στην ιστορία του Ελληνο-ιταλικού πολέμου.
Ως τα μέσα του 1941 και τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας - με την ταυτόχρονη πτώση της Κρήτης -, όργωνε κυριολεκτικά με το υποβρύχιό του τη θάλασσα του Σαρωνικού, απ' τις ακτές του οποίου, κυρίως στην περιοχή του Σοφικού, παρελάμβανε Άγγλους και Νεοζηλανδούς σαμποτέρ, οι οποίοι είχαν φθάσει στην περιοχή για να προκαλέσουν δολιοφθορές στις πρώτες δυνάμεις Κατοχής που κατέφθαναν στην Κορινθία. Οι σαμποτέρ μεταφέρονταν με τον «Παπανικολή» στην Κρήτη, απ' όπου συνέχιζαν τον αγώνα κατά των Γερμανών. Στην περιοχή του Σοφικού, υπάρχει ο όρμος της «Σελόντας», που αποτελούσε και το καταφύγιο του υποβρυχίου, όταν ο Κυβερνήτης του επισκεπτόταν το χωριό του.
Μετά το τέλος του πολέμου, οδήγησε το υποβρύχιό του στη Μέση Ανατολή, όπου είχε καταφύγει η Ελληνική Κυβέρνηση, αφού αντιμετώπισε πολλούς κινδύνους. Στα τέλη Δεκεμβρίου 1941, ο Ιατρίδης στάλθηκε στην Αγγλία για να παραλάβει το αντιτορπιλικό «Μιαούλης», του οποίου πλέον είχε τοποθετηθεί Κυβερνήτης και επέστρεψε με αυτό στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στα τέλη του 1942. Στη συνέχεια υπηρέτησε στη Βάση Υποβρυχίων και σε άλλες υπηρεσίες της ξηράς. Μετά το τέλος του πολέμου, επιστάτησε στις επισκευές του ιταλικού καταδρομικού «Ευγένιος της Σαβοΐας», που είχε δοθεί, τότε,
στην Ελλάδα ως πολεμική αποζημίωση και μετονομάστηκε «Έλλη».
Ο Μ. Ιατρίδης αποστρατεύτηκε αυτεπάγγελτα στις 29 Δεκεμβρίου 1952, με σύγχρονη προαγωγή στον βαθμό του Πλοιάρχου. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1960, ο μεγάλος αυτός άνδρας του Πολεμικού μας Ναυτικού, σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, σε ηλικία 54 ετών. Ήταν παντρεμένος με τη Λέλα Ιατρίδη (η οποίααπεβίωσε πρόσφατα) και έχει μια κόρη, την Αδριατική, η οποία πήρε το όνομα της θάλασσας όπου ο Πλωτάρχης πατέρας της έγραψε μια από τις λαμπρότερες σελίδες της εμπόλεμης ιστορίας μας.
Στη γενέτειρά του, το Σοφικό, έχει τοποθετηθεί η προτομή του Μίλτωνος Ιατρίδη, στο προαύλιο του Ναού της Αγίας Τριάδος. Παρόμοια προτομή υπάρχει και στην πόλη της Κορίνθου, ως τιμή στον μεγάλο Κορίνθιο Πλωτάρχη.»
Ελληνο-ιταλικού πολέμου του 1940-1941. Είχε προηγηθεί η ιταλική πρόκληση της 28ης Οκτωβρίου, η οποία είχε βρει την Ελλάδα έτοιμη να δώσει τη μάχη «υπέρ βωμών και εστιών», από κάθε σπιθαμή της επικράτειας.
Το υποβρύχιο ονομαζόταν «Παπανικολής» και είχε, κατά τη διάρκεια του πολέμου, ως Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Μίλτωνα Ιατρίδη. Στις 24 Δεκεμβρίου 1940, το υποβρύχιο «Παπανικολής» επιτέθηκε εναντίον μεγάλης ιταλικής νηοπομπής στην Αδριατική θάλασσα και κατόρθωσε να βυθίσει στα Στενά του Οτράντο τρία ιταλικά οπλιταγωγά, συνολικού βάρους 25.000 τόνων, που μετέφεραν όπλα, πολεμοφόδια και εν γένει πολεμικό υλικό στα παράλια της Αλβανίας, για να ενισχυθούν οι ιταλικές μονάδες που προσπαθούσαν να νικήσουν τους Έλληνες ...
Για το κατόρθωμά του αυτό, ο Κυβερνήτης Μίλτων Ιατρίδης προβιβάστηκε άμεσα σε Αντιπλοίαρχο επ' ανδραγαθία και του απονεμήθηκε το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας» (30 Δεκεμβρίου 1940). Το γεγονός αυτό περιποιεί ιδιαίτερη τιμή όχι μόνο στο Πολεμικό μας Ναυτικό, που αγωνίστηκε ισάξια με το Στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και στο Νομό μας, καθώς ο Πλωτάρχης Μ. Ιατρίδης είχε και Κορινθιακή καταγωγή.
Γεννήθηκε στο Σοφικό το 1906, τον τόπο καταγωγής της μητέρας του. Ο πατέρας του, Βασίλειος Ιατρίδης, καταγόταν από τον Πύργο Ηλείας και ασκούσε το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Μετά την ολοκλήρωση των εγκυκλίων σπουδών του, ο Μίλτων Ιατρίδης εισήλθε στη Σχολή των Ναυτικών Δοκίμων το 1921 και αποφοίτησε ως μάχιμος Σημαιοφόρος στις 26 Ιανουαρίου 1926. Από τότε υπηρέτησε κυρίως στα υποβρύχια.
Δεκατρία χρόνια αργότερα, στις 10 Φεβρουαρίου 1939, προβιβάστηκε στο βαθμό του Πλωτάρχη. Από τη θέση αυτή και με τη συνακόλουθη ανάληψη του αξιώματος του Κυβερνήτου του «Παπανικολής», συνέβαλε τα μέγιστα στον αγώνα εναντίον του Άξονα.
Είναι βέβαιο πως η πράξη του έχει γραφεί με «χρυσά γράμματα» στην ιστορία του Ελληνο-ιταλικού πολέμου.
Ως τα μέσα του 1941 και τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας - με την ταυτόχρονη πτώση της Κρήτης -, όργωνε κυριολεκτικά με το υποβρύχιό του τη θάλασσα του Σαρωνικού, απ' τις ακτές του οποίου, κυρίως στην περιοχή του Σοφικού, παρελάμβανε Άγγλους και Νεοζηλανδούς σαμποτέρ, οι οποίοι είχαν φθάσει στην περιοχή για να προκαλέσουν δολιοφθορές στις πρώτες δυνάμεις Κατοχής που κατέφθαναν στην Κορινθία. Οι σαμποτέρ μεταφέρονταν με τον «Παπανικολή» στην Κρήτη, απ' όπου συνέχιζαν τον αγώνα κατά των Γερμανών. Στην περιοχή του Σοφικού, υπάρχει ο όρμος της «Σελόντας», που αποτελούσε και το καταφύγιο του υποβρυχίου, όταν ο Κυβερνήτης του επισκεπτόταν το χωριό του.
Μετά το τέλος του πολέμου, οδήγησε το υποβρύχιό του στη Μέση Ανατολή, όπου είχε καταφύγει η Ελληνική Κυβέρνηση, αφού αντιμετώπισε πολλούς κινδύνους. Στα τέλη Δεκεμβρίου 1941, ο Ιατρίδης στάλθηκε στην Αγγλία για να παραλάβει το αντιτορπιλικό «Μιαούλης», του οποίου πλέον είχε τοποθετηθεί Κυβερνήτης και επέστρεψε με αυτό στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στα τέλη του 1942. Στη συνέχεια υπηρέτησε στη Βάση Υποβρυχίων και σε άλλες υπηρεσίες της ξηράς. Μετά το τέλος του πολέμου, επιστάτησε στις επισκευές του ιταλικού καταδρομικού «Ευγένιος της Σαβοΐας», που είχε δοθεί, τότε,
στην Ελλάδα ως πολεμική αποζημίωση και μετονομάστηκε «Έλλη».
Ο Μ. Ιατρίδης αποστρατεύτηκε αυτεπάγγελτα στις 29 Δεκεμβρίου 1952, με σύγχρονη προαγωγή στον βαθμό του Πλοιάρχου. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1960, ο μεγάλος αυτός άνδρας του Πολεμικού μας Ναυτικού, σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, σε ηλικία 54 ετών. Ήταν παντρεμένος με τη Λέλα Ιατρίδη (η οποίααπεβίωσε πρόσφατα) και έχει μια κόρη, την Αδριατική, η οποία πήρε το όνομα της θάλασσας όπου ο Πλωτάρχης πατέρας της έγραψε μια από τις λαμπρότερες σελίδες της εμπόλεμης ιστορίας μας.
Στη γενέτειρά του, το Σοφικό, έχει τοποθετηθεί η προτομή του Μίλτωνος Ιατρίδη, στο προαύλιο του Ναού της Αγίας Τριάδος. Παρόμοια προτομή υπάρχει και στην πόλη της Κορίνθου, ως τιμή στον μεγάλο Κορίνθιο Πλωτάρχη.»
